Alt yapı yetersizliği nedeni ile kontamine(kirli) suyun içme şebekelerine verilmesi yada temiz suyun taşınması esnasında kirlenmesi başlıca nedenleridir.
İshal mikropları el-ağız yolu ile bulaştığı için özellikle kirli sular, temizliği iyi yapılmamış ve iyi pişirilmemiş yemekler, el hijyeninin yeterince olmaması gibi kişisel etmenler esas sebepleridir. Bu hastalığın çok yaygın ve bulaşıcı bir hastalık olması hasebi ile aile ve toplum sağlığı açısından ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Toplumda çocukları ve yaşlıları daha belirgin etkilese de tüm toplum bireylerini etkilemektedir.
Başlıca bağırsak enfeksiyonlarına neden olan mikroorganizmalar; Vürisler, Bakteriler, Parazitler şeklinde sınıflandırabiliriz.
Bu mikroorganizmaların hepsi farklı klinik tablolara sebep olsa bile netice de genellikle karın ağrısı, mide bulantısı, ateş, kusma, karında şişkinlik, bağırsak seslerinde artma ve nihayetinde ishal eşlik etmektedir.
Tabi bu hastalığın sık ortaya çıkma sebepleri, kullanılan ve yeterince arıtılmayan su kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Daha sonrası temiz yıkanılmayan eller ile bireyler arasında yayılması da önemli bir faktördür. Bunu engellemek kolaydır, halkımızın lavabodan sonra, yemekten önce ellerini yıkaması hastalığa yakalanmayı ve hastalığı bulaştırmayı ortadan kaldıracaktır.
Özellikle çocukların oyundan sonra eve gelince bol su ve sabun ile el yıkama alışkanlığını kazandırmak bireysel ve sosyal bir görev bilinçi olarak çocuklarımıza kazandırmamız gereken sosyal bir görevdir.
Çok şiddetli olmayan ishaller de, kusma ve şiddetli ishal bulguları bulunmayan kişiler evde bol su ile sıvı alımı fazla olacak biçimde beslenmesine dikkat ederek tedavi olabilirler. Bu şekilde ayakta geçiren hastaların dikkat etmesi gereken husus diğer aile ve toplum bireylerine bulaştırmamaktır. Bu yüzden sık bir biçimde ellerlini bol su ve sabun ile yıkamalıdır.
İshalden çok fazla etkilenen çocuklar ve yaşlılar hastalık belirtileri ortaya çıkması halinde hızlıca aile hekimi ya da hastanemize başvurmalıdır. Bu yaş grupları su kaybından çok fazla etkilendiğinden bu konu da dikkatli olmak gerekir.
Sonuç olarak bu hastalıkların zeminini yok etmek kamusal bir görev olarak temiz su ve sağlıklı bir şehir alt yapısı sağlamaktan geçer ancak bireysel önlemler ve kişisel bilinçte bir o kadar önemlidir.
Su, sabun, el hijyeni, tokalaşma yerine yüz mimikleri tarzı selamlaşma daha sağlıklı günler için dikkate alınması gereken davranışlardır.
Müdür TANİŞ
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı
